Τί είναι η μανομετρία οισοφάγου;
Η μανομετρία οισοφάγου είναι η εξέταση με την οποία αναγνωρίζονται προβλήματα που σχετίζονται με την κίνηση και τις πιέσεις των μυών του οισοφάγου (ανώτερος και κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, σώμα οισοφάγου). Ο οισοφάγος είναι ο σωλήνας μέσω του οποίου τα φαγητά μεταφέρονται από το στόμα στο στόμαχο. Η μανομετρία μετρά τη δύναμη και το συντονισμό των μυών του οισοφάγου κατά τη διάρκεια της κατάποσης.
Που χρησιμοποιείται η μανομετρία οισοφάγου;
Η μανομετρία οισοφάγου χρησιμοποιείται σε ασθενείς που παρουσιάζουν:
- Δυσκαταποσία (δυσκολία κατάποσης)
- Οπισθοστερνικό άλγος μη καρδιακής αιτιολογίας
- Αίσθημα βλωμού – κόμβου στον ανώτερο οισοφάγο
- Οπισθοστερνικό καύσο όταν η γαστροσκόπηση είναι φυσιολογική
- Προ της διενέργειας αντι-παλινδρομικής επέμβασης σε ανθεκτική παλινδρομική νόσο
Ποιες παθήσεις διαγιγνώσκονται με την μανομετρία οισοφάγου;
- Αχαλασία οισοφάγου
- Ολισθαίνουσα διαφραγματοκήλη
- Διάχυτος οισοφαγικός σπασμός
- Κατώτερος οισοφαγικός σπασμός
- Ατελής περίσταλση
- Υπερσυσπαστικός οισοφάγος (οισοφάγος Nutcracker)
- Οισοφάγος Jackhammer
- Σκληρόδερμα, Σύνδρομο Sjogren
Ποια είναι η διαδικασία της κατάποσης;
Κατά την κατάποση, η τροφή μετακινείται μέσω του οισοφάγου προς το στομάχι με την βοήθεια κυματοειδών συσπάσεων οι οποίες καλούνται περισταλτικές συσπάσεις. Διακοπή ή διαταραχή του περισταλτισμού προκαλεί την εμφάνιση οπισθοστερνικού άλγους ή δυσκολίας στην κατάποση.
Επιπρόσθετα, η μυϊκή βαλβίδα που ενώνει τον οισοφάγο με το στομάχι, καλούμενη κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, αποτρέπει την παλινδρόμηση υγρών και τροφών εντός του οισοφάγου. Αν η βαλβίδα αυτή δεν λειτουργεί κανονικά, τροφή και γαστρικά υγρά δυνατό να εισέλθουν εντός του οισοφάγου και να προκαλέσουν την ούτο καλούμενη γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο (ΓΟΠΝ).
Η μανομετρία θα αναδείξει όχι μόνο πόσο ικανός είναι ο οισοφάγος στο να προωθεί την τροφή κατά μήκος αυτού αλλά και πόσο καλά λειτουργεί ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας στο να αποτρέψει την παλινδρόμηση αυτών.
Τί απαιτείται πριν τη διενέργεια της μανομετρίας οισοφάγου;
Ενημερώστε τον ιατρό σας αν είσαστε έγκυος, πάσχετε από οποιαδήποτε πάθηση των πνευμόνων ή της καρδιάς ή έχετε οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα υγείας ή είσαστε αλλεργικοί σε οποιοδήποτε φάρμακο.
Η προετοιμασία για τη διενέργεια μανομετρίας οισοφάγου είναι πολύ απλή. Ο ασθενής δεν πρέπει να φάει ή να πιεί υγρά για τουλάχιστον 8 ώρες προ της εξέτασης.
Απαιτείται τροποποίηση της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνω πριν τη διενέργεια μανομετρίας οισοφάγου;
Ορισμένα φάρμακα δυνατό να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της εξέτασης όπως τα πιο κάτω:
Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (omeprazole, esomeprazole, pantoprazole, rabeprazole)
Αναστολείς υποδοχέων Η2 (ranitidine, famotidine)
Αντιόξινα (Maalox, Gaviscon, Angoral, Rennie)
Αναστολείς αντλίας ασβεστίου (nifedipine, diltiazem, verapamil)
Νιτρώδη ( isosorbibe dinitrate, nitroglycerin)
Αναστολείς β – υποδοχέων (propranolol, nadolol)
Καφεΐνη
Δώδεκα (12) ώρες προ της εξέτασης μη λάβετε καθόλου χαλαρωτικά φάρμακα όπως:
Valium (διαζεπάμη) ή Xanax (αλπραζολάμη)
Τι συμβαίνει κατά τη διενέργεια της εξέτασης;
Η εξέταση διαρκεί 10-15 λεπτά και κατά τη διάρκεια αυτής δεν πρόκειται να σας χορηγηθεί οποιοδήποτε αναισθητικό (χαλαρωτικό).
Τοποθετείστε σε καθιστική θέση με το πηγούνι στραμμένο προς το θώρακα. Στο ένα ρουθούνι της μύτης σας θα γίνει ψεκασμός με ένα χαλαρωτικό (αναλγητικό) σπρέι. Στη συνέχεια ένας λεπτός, εύκαμπτος σωλήνας εισάγεται μέσω τη μύτης προς τον οισοφάγο και στη συνέχεια στο στομάχι. Αυτός ο σωλήνας είναι ένας υψηλής ανάλυσης καθετήρας με διάμετρο μόλις 4mm και ο οποίος δεν επηρέαζει καθόλου την αναπνοή σας.
Ίσως νοιώσετε κάποια δυσφορία, βήχα ή ναυτία ενώ προωθείται ο καθετήρας αλλά απαιτείται μόνο ένα λεπτό για την τοποθέτηση αυτού στη θέση του. Οι περισσότεροι ασθενείς πολύ σύντομα συνηθίζουν στην παρουσία του καθετήρα.
Μετά την τοποθέτηση του καθετήρα θα σας ζητηθεί να ξαπλώσετε στο εξεταστικό κρεβάτι. Το άκρο του καθετήρα το οποίο εξέρχεται από τη μύτη σας συνδέεται με ένα μηχάνημα το οποίο καταγράφει τις πιέσεις που ασκούνται στον καθετήρα. Αισθητήρες που βρίσκονται τοποθετημένοι κατά μήκος του καθετήρα υψηλής ανάλυσης καταγράφουν τις πιέσεις που ασκούνται στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα και το σώμα του οισοφάγου. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης θα σας ζητηθεί να καταπίνεται μικρή ποσότητα υγρού (5-10ml) κάθε 20-30 δευτερόλεπτα – συνολικά 10 περίπου καταποτικές κινήσεις, ώστε να εκτιμηθεί σωστά η λειτουργία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα και των μυών του οισοφάγου. Οι αισθητήρες καταγράφουν επίσης τη δύναμη και το συντονισμό των συσπάσεων του οισοφάγου ενώ εσείς καταπίνεται το υγρό.
Τι συμβαίνει μετά το τέλος της εξέτασης;
Η γραμματέας θα σας ενημερώσει όταν θα είναι έτοιμα τα αποτελέσματα και ο ιατρός θα συζητήσει μαζί σας τα ευρήματα της εξέτασης στο επόμενο προγραμματισμένο ραντεβού σας.
Μπορείτε να επανέλθετε στην κανονική σας διατροφή και τις καθημερινές σας συνήθειες και μπορείτε να επαναρχίσετε τα φάρμακα τα οποία είχαν διακοπεί προ της εξέτασης.
Ίσως νοιώθετε ένα προσωρινό ερεθισμό στο λαιμό σας. Θα βοηθήσει αν πάρετε καταπραϋντικά δισκία ή να κάνετε γαργάρες με αλατόνερο.
Αν παρουσιάζετε ασυνήθη συμπτώματα ή άλλες παρενέργειες επικοινωνήστε με τον ιατρό σας.
Υπάρχουν εναλλακτικές εξετάσεις της μανομετρίας οισοφάγου;
Η μανομετρία οισοφάγου διενεργείται αφού έχουν πρώτα αποκλειστεί με τη γαστροσκόπηση οποιεσδήπτε ανατομικές ανωμαλίες του οισοφάγου. Το βαριούχο γεύμα (μία ακτινογραφική εξέταση) είναι δυνατό να εκτιμήσει τη λειτουργία των μυών του σώματος του οισοφάγου και του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Ένα φυσιολογικό όμως βαριούχο γεύμα δεν μπορεί να αποκλείσει την οποιαδήποτε παθολογία των μυών αυτών. Έτσι, καμία άλλη εξέταση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη μανομετρία οισοφάγου στην εκτίμηση της λειτουργικότητας του σώματος του οισοφάγου και του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα.
Συμπερασματικά
Η μανομετρία οισοφάγου αποτελεί μία πολύ αξιόπιστη εξέταση καταγραφής και εκτίμησης της μυϊκής λειτουργίας του οισοφάγου. Η εξέταση είναι απλή και γρήγορη στην εκτέλεση της. Οι πληροφορίες που λαμβάνονται με την μανομετρία οισοφάγου βοηθούν τον ιατρό να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα περισσότερα προβλήματα που σχετίζονται με τη λειτουργική ικανότητα των μυών του οισοφάγου.
