Καρκινος του Στομαχου

Τι είναι ο καρκίνος του στομάχου;

gastrikos karkinos orismos O καρκίνος του στομάχου είναι γνωστός και ως γαστρικός καρκίνος. Πρόκειται για ένα τύπο καρκίνου που ξεκινά από τα κύτταρα που παράγουν βλέννα στην εσωτερική επένδυση (τοίχωμα) του στομάχου (αδενοκαρκίνωμα).

Ποιοι είναι οι τύποι καρκίνου του στομάχου;

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του στομάχου. Παίρνουν το όνομά τους από τον τύπο των κυττάρων στα οποία πρωτοεμφανίζεται ο καρκίνος.

Αδενοκαρκίνωμα (ο γαστρικός καρκίνος): αναπτύσσεται στα αδενικά κύτταρα που καλύπτουν την εσωτερική πλευρά του τοιχώματος του στομάχου και αποτελούν το 90% των καρκίνων του στομάχου.

Άλλοι λιγότερο συχνοί όγκοι είναι:

Λέμφωμα στομάχου (MALT): άμεση συσχέτιση με το H.pylori
Λειομυοσάρκωμα
Γαστρεντερικοί στρωματικοί όγκοι (GIST): σπανιότεροι καρκίνοι που αναπτύσσονται στο συνδετικό ιστό του τοιχώματος του στομάχου.
Νευροενδοκρινικοί όγκοι: Είναι αργά αναπτυσσόμενοι ή επιθετικοί, ονομάζονται άλλοτε και καρκινοειδείς όγκοι.

Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του στομάχου;

Ο καρκίνος του στομάχου είναι πιο συχνός στην Ανατολική Ασία, Νότια Αμερική και Ανατολική Ευρώπη. Είναι λιγότερο συχνός στη Δυτική Ευρώπη παρά το γεγονός ότι είναι ο πέμπτος πιο διαδεδομένος καρκίνος στην Ευρώπη.
Είναι περίπου δύο φορές πιο συχνός στους άντρες από ότι στις γυναίκες.
Συνήθως διαγιγνώσκεται σε ηλικίες μεταξύ 60 και 80 ετών.
Στην Ευρώπη, 1 με 2 στους 100 άντρες και 0.5 με 1 στις 100 γυναίκες θα αναπτύξουν καρκίνο του στομάχου κάποια στιγμή της ζωής τους.

Ποια είναι τα αίτια του καρκίνου του στομάχου;

Δεν είναι απόλυτα γνωστή η αιτιολογία του καρκίνου του στομάχου. Έχουν αναγνωρισθεί πολλοί παράγοντες κινδύνου. Ένας παράγοντας κινδύνου δεν είναι όμως αρκετός, ούτε απαραίτητο ότι θα προκαλέσει καρκίνο. Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτούς τους παράγοντες κινδύνου δεν θα εκδηλώσουν καρκίνο ενώ κάποιοι άλλοι χωρίς κανένα από αυτούς τους παράγοντες θα αναπτύξουν καρκίνο του στομάχου.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H.Pylori ) είναι ένα βακτήριο που προσβάλλει το στομάχι και προκαλεί χρόνια φλεγμονή και γαστρικά έλκη. Αν η φλεγμονή παραμείνει για αρκετά χρόνια μπορεί να προκαλέσει προκαρκινικές καταστάσεις (ατροφική γαστρίτιδα, μεταπλασία, δυσπλασία) και τελικά καρκίνο. Αυτά τα προκαρκινικά στάδια μπορούν να ανιχνευθούν και να θεραπευτούν πριν εξελιχθούν σε καρκίνο. Η μετάδοση του H. Pylori γίνεται με το σάλιο ή τα κόπρανα και είναι στενά συνδεδεμένο με τις κακές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο. Η θεραπεία αυτής της λοίμωξης γίνεται με αντιβιοτική αγωγή.
Τρόπος ζωής και διατροφή
- Η υψηλή διαιτητική πρόσληψη αλατιού (συμπεριλαμβανομένων των παστών, καπνιστών ή σε άλμη φαγητών), αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου.
- Η αυξημένη πρόσληψη τροφών που περιέχουν νιτρικά άλατα όπως το συντηρημένο κρέας, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου.
- Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, που περιέχουν βιταμίνες Α και C, έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει σημαντικά από την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου.
- o Κάπνισμα: Η συχνότητα του καρκίνου του στομάχου είναι περίπου διπλάσια στους καπνιστές.
- Απασχόληση: Εργαζόμενοι σε βιομηχανίες άνθρακα, μετάλλου και καουτσούκ έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου.
- Η σωματική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας στο μισό.
Παράγοντες που δεν μπορούν να τροποποιηθούν
- Κληρονομικές παθήσεις
  - Κάποιες κληρονομικές καταστάσεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του στομάχου (μετάλλαξη στο γονίδιο για την πρωτεΐνη Ε cadherin, μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2), καθώς και δύο καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, που ονομάζονται σύνδρομο Lynch και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση.
  - Ιστορικό καρκίνου του στομάχου σε συγγενείς πρώτου βαθμού (γονείς, αδέρφια, παιδιά).
  - Άτομα με ομάδα αίματος Α
- Φύλο: Ο καρκίνος του στομάχου είναι πιο συχνός στους άνδρες (φαίνεται πως τα οιστρογόνα στις γυναίκες ασκούν προστατευτική δράση).
Ιατρικές καταστάσεις
- MALT λέμφωμα στομάχου (αυτό πιθανώς συμβαίνει γιατί το MALT λέμφωμα προκαλείται από το H.Pylori).
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
- Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση: Όταν ένα τμήμα του στομάχου έχει αφαιρεθεί π.χ. λόγω πεπτικού έλκους.
- Αδενωματώδεις πολύποδες στομάχου
- Κακοήθης αναιμία (αδυναμία απορρόφησης βιταμίνη Β12 από την τροφή)
Ανεξάρτητοι παράγοντες
- Παχυσαρκία
- Λοίμωξη με τον ιό Ebstein-Barr

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του στομάχου;

gastrikos karkinos symptomata Σε πρώιμα στάδια, οι περισσότεροι καρκίνοι δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα. Στην περίπτωση που υπάρχουν συμπτώματα τα συνηθέστερα εξ’ αυτών είναι:

Κοιλιακή δυσφορία ή άλγος
Αίσθημα πληρότητας ακόμα και μετά από ένα μικρό γεύμα
Οπισθοστερνικός καύσος, δυσπεψία, ξινίλα και ερυγές (ρεψίματα)
Ναυτία ή/και έμετος ειδικά όταν υπάρχει πρόσμιξη αίματος
Πρήξιμο ή κατακράτηση υγρών στην κοιλιά
Ανορεξία
Ανεξήγητη μεγάλη απώλεια βάρους
Κόπωση – δύσπνοια (σε απώλεια αίματος με αποτέλεσμα αναιμία)

Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του στομάχου;

Ιστορικό ασθενούς
Κλινική εξέταση
Γαστροσκόπηση: Κατά τη διάρκεια της γαστροσκόπησης θα ληφθούν βιοψίες.
Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα: Παρέχει εικόνες από τις διάφορες στιβάδες του στομάχου και των γειτονικών λεμφαδένων καθώς και άλλων οργάνων. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί πόσο μακριά έχει επεκταθεί ο καρκίνος στο τοίχωμα του στομάχου, στους γειτονικούς ιστούς και λεμφαδένες.
Ακτινολογική εξέταση:
- Η αξονική τομογραφία θώρακα και κοιλίας δείχνει πόσο μακριά έχει επεκταθεί ο καρκίνος τόσο τοπικά όσο και σε άλλα σημεία του σώματος.
- Ακτινογραφία θώρακος και το PET scan μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν για να αποκλείσουν την απομακρυσμένη εξάπλωση της νόσου (μετάσταση).
Διαγνωστική λαπαροσκόπηση: Εκτίμηση της κατά συνέχεια ιστού επέκτασης του νεοπλάσματος και την παρουσία ή μη περιτοναϊκών εμφυτεύσεων.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές στον καρκίνο του στομάχου;

Ενδοσκοπικές επεμβάσεις:
- Ενδοσκοπική αφαίρεση του βλεννογόνου (ΕΜR): πραγματοποιείται σε καρκίνους που περιορίζονται στο βλεννογόνο και χωρίς εξέλκωση.
- Ενδοσκοπική υποβλεννογόνια διατομή (ESD): εφαρμόζεται σε μεγάλους όγκους (>2εκ) ή όγκους που διηθούν μέχρι και την υποβλεννογόνιο στιβάδα.
Χειρουργείο: Κατά τη διάρκεια της εγχείρησης οι χειρουργοί θα αφαιρέσουν τον όγκο με ένα τμήμα (υφολική γαστρεκτομή) ή ολόκληρο το στομάχι (ολική γαστρεκτομή). Το μέγεθος του ιστού που θα αφαιρεθεί εξαρτάται από το στάδιο της νόσου. Είναι σημαντικό να αφαιρεθεί ο όγκος σε υγιή όρια και οι λεμφαδένες που βρίσκονται κοντά στο στομάχι.
Συμπληρωματική θεραπεία είναι η θεραπεία που δίδεται επιπρόσθετα του χειρουργείου. Μπορεί να είναι χημειοθεραπεία, μόνη της είτε σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.
Οι συμπληρωματικές θεραπείες στόχο έχουν να μειώσουν το μέγεθος του όγκου ώστε να διευκολύνουν την αφαίρεση του όταν χορηγούνται πριν το χειρουργείο και να εξαλείψουν τα κύτταρα που παραμένουν μετά το χειρουργείο είτε στο στόμαχο είτε στους λεμφαδένες.

Ποια είναι η πρόγνωση της νόσου;

Η πρόγνωση για την 5ετή επιβίωση από τη νόσο εξαρτάται αποκλειστικά από το στάδιο της αρχικής διάγνωσης και κυμαίνεται από το 70% για το αρχικό πρώτο στάδιο έως το 4% για το τέταρτο στάδιο, με τον μέσο όρο να κυμαίνεται γύρω στο 29%.