Τι είναι η γαστρίτιδα;

Γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή (ερεθισμός) του βλεννογόνου (εσωτερικής στοιβάδας) του στομάχου. Σε μερικούς ανθρώπους η γαστρίτιδα εκδηλώνεται απότομα και διαρκεί για μικρό χρονικό διάστημα (οξεία γαστρίτιδα), ενώ σε άλλους η γαστρίτιδα διαρκεί πέραν των 6 μηνών ή χρόνια (χρόνια γαστρίτιδα).
Για τους περισσότερους ανθρώπους η γαστρίτιδα δεν είναι σοβαρή και βελτιώνεται ή υποχωρεί με τη θεραπεία.
Αν η γαστρίτιδα δεν θεραπευθεί είναι δυνατό να οδηγήσει σε:

• Διαβρώσεις ή έλκη στο τοίχωμα του στομάχου
• Καρκίνο του στομάχου

Ποια είναι τα αίτια της γαστρίτιδας;

Η γαστρίτιδα οφείλεται σε διάφορες αιτίες όπως σε:

• Λοίμωξη του στομάχου από ένα κοινό βακτήριο που προσβάλλει περίπου τους μισούς ενήλικες ανθρώπους, που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (helicobacter pylori)
• Φάρμακα όπως ασπιρίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
• Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ
• Άτομα μεγάλης ηλικίας
• Σοβαρές συνοδές παθήσεις (παρασιτικές λοιμώξεις, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, νόσος Hashimoto, νόσος Addison, σακχαρώδης διαβήτης)
• Παλινδρόμηση χολής στο στομάχι (αλκαλική γαστρίτις)
• Άγχος - σοβαρό στρες (λόγω σοβαρής χειρουργικής επέμβασης, τραυματικές καταστάσεις, εγκαύματα)

Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστρίτιδας;

Η γαστρίτιδα δυνατόν να μην εκδηλώνεται με συμπτώματα όταν πρόκειται για χρόνια νόσο. Τα συνήθη συμπτώματα αυτής είναι:

• Πόνος ή καύσος στο άνω τμήμα της κοιλιάς
• Τυμπανισμός, ή αίσθημα πρόωρου κορεσμού με την κατανάλωση μικρής ποσότητας τροφής
• Ανορεξία
• Ναυτία ή έμετος

Πότε θα πρέπει να απευθυνθώ σε γαστρεντερολόγο;

Ζητήστε βοήθεια από γαστρεντερολόγο εάν:

• Έχετε πόνο στην κοιλιά που επιδεινώνεται ή δεν υποχωρεί με την πάροδο του χρόνου
• Κάνετε εμετό με αίμα ή βλέπετε μαύρες κενώσεις
• Χάνετε βάρος χωρίς να κάνετε δίαιτα για να χάσετε βάρος

Πώς γίνεται η διάγνωση της γαστρίτιδας;

Η διάγνωση της γαστρίτιδος γίνεται με:

• Λήψη ιστορικού
• Κλινική εξέταση
• Αναλύσεις αίματος (έλεγχος για H.pylori, πιθανή αναιμία)
• Γαστροσκόπηση: Η γαστροσκόπηση είναι μια απλή εξέταση που συνήθως γίνεται, αφού ο ασθενής υποβληθεί σε ελαφριά μέθη, διαρκεί λίγα λεπτά και είναι η μόνη εξέταση που δίνει τη δυνατότητα στον ιατρό να διαγνώσει τη γαστρίτιδα, αλλά και να πάρει βιοψία για να ελέγξει την ύπαρξη ελικοβακτηριδίου του πυλωρού ή να για να διασαφηνίσει τα ακριβή αίτια της νόσου.

Είναι η γαστρίτιδα κολλητική;

Οι γαστρίτιδες που οφείλονται σε παθογόνους οργανισμούς (ιούς, βακτηρίδια) είναι μεταδοτικές, ενώ οι γαστρίτιδες άλλης αιτιολογίας όχι.

Ειδικότερα το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού θεωρείται οικογενειακή μόλυνση.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της γαστρίτιδας;

Οι επιπλοκές εξαρτώνται από τον τύπο της γαστρίτιδας. Οι συνηθέστερες αυτών είναι:

• Έλκος στομάχου.
• Χρόνια σιδηροπενική αναιμία (συνηθέστερα σε ατροφική γαστρίτιδα)
• Καρκίνος του στομάχου
• Malt λέμφωμα του στομάχου (σχετιζόμενο με μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού)

Ποια είναι η θεραπεία της γαστρίτιδας;

Η θεραπεία της γαστρίτιδας εξαρτάται από τον αιτιολογικό παράγοντα.

Η οξεία γαστρίτιδα η οποία προκαλείται από μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, παυσίπονα, το αλκοόλ ή το στρες αντιμετωπίζεται με αποφυγή του ερεθιστικού παράγοντα.

Η χρόνια γαστρίτιδα η οποία προκαλείται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού ή παρουσία χολής εντός του στομάχου (συνηθέστερα σε περιπτώσεις χολοκυστεκτομής) αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία της γαστρίτιδας είναι:

• Οι αναστολείς της αντλίας υδρογόνου, όπως τα φάρμακα της κατηγορίας των πραζολών (ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη, παντοπραζόλη, ραμεπραζόλη, λανσοπραζόλη)
• Οι ανταγωνιστές των υποδοχέων ισταμίνης (Η2), όπως η ρανιτιδίνη
• Επικαλυπτικοί παράγοντες, όπως τα αντιόξινα ή η σουκραλφάτη

Τα παραπάνω φάρμακα χορηγούνται με τη μορφή χαπιών για τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες. Για την εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου χρησιμοποιούνται, εκτός από τα παραπάνω και αντιβιοτικά. Στα συνήθη θεραπευτικά σχήματα χρησιμοποιούνται δύο αντιβιοτικά, όπως κλαριθρομυκίνη ή αμπικιλλίνη ή μετρονιδαζόλη ή τετρακυκλίνη. Σε ορισμένες ανθεκτικές περιπτώσεις δυνατό να χορηγηθούν και τρία αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται επιτυγχάνουν την εκρίζωση σε 85-90% των περιπτώσεων. Στο 10% περίπου των περιπτώσεων μπορεί να χρειαστούν δύο ή και τρεις θεραπευτικές προσπάθειες, χρησιμοποιώντας διάφορα θεραπευτικά σχήματα.

Πώς γίνεται ο έλεγχος εκρίζωσης του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού;

Ο έλεγχος της εκρίζωσης του ελικοβακτηριδίου δεν απαιτεί νέα γαστροσκόπηση. Συνηθέστερα χρησιμοποιούνται τα δύο πιο κάτω τεστ:

Urea breath test (τεστ αναπνοής). Γίνεται με απλή εκπνοή σε ένα σακουλάκι (1ο δείγμα) και ακολούθως αφού ο ασθενής καταπιεί ένα μικρό δισκίο, σε 30’γίνεται νέα εκπνοή σε δεύτερο σακουλάκι (2ο δείγμα)

Έλεγχος κοπράνων για παρουσία του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού

Απαραίτητη προϋπόθεση για τον ακριβή έλεγχο εκρίζωσης αποτελεί η διακοπή οποιουδήποτε φαρμάκου σχετίζεται με το στομάχι για χρονική διάρκεια ενός μηνός.

Πως μπορεί να προληφθεί η γαστρίτιδα;

• Τρώτε έξυπνα. Εάν αντιμετωπίσετε συχνά δυσπεψία, τρώτε μικρότερα και πιο συχνά γεύματα για την άμβλυνση των συμπτωμάτων της γαστρίτιδας . Επιπλέον, αποφεύγετε τρόφιμα πικάντικα, όξινα, τηγανητά ή λιπαρά.
• Αποφυγή αλκοόλ. Η υπερβολική χρήση οινοπνεύματος μπορεί να ερεθίσει και να διαβρώσει το στομάχι να προκαλέσει φλεγμονή και αιμορραγία.
• Μην καπνίζετε. Το κάπνισμα επηρεάζει τη προστατευτική επένδυση του στομάχου, καθιστώντας το στομάχι πιο ευαίσθητο στην γαστρίτιδα καθώς και τα έλκη. Το κάπνισμα επίσης αυξάνει τα οξέα του στομάχου, καθυστερεί την επούλωση και αποτελεί τον κορυφαίο παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του στομάχου.
• Αλλάξτε την ομάδα αναλγητικών που λαμβάνετε. Αν είναι δυνατόν, αποφύγετε τη λήψη ΜΣΑΦ - ασπιρίνης.
• Ακολουθήστε τις συστάσεις του γιατρού σας και λάβετε τη σωστή αγωγή.